Ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος: Μόδα ή αναγκαίο καλό;

Στο κείμενο αυτό θα αναφερθούμε στην ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος, προκειμένου να αποσαφηνίσουμε κάποια πράγματα για όσους ενδιαφέρονται να χειρουργηθούν με αυτήν την μέθοδο.
Στην εποχή του διαδικτύου, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των εφαρμογών με άπειρα βίντεο ιατρικού περιεχομένου, ο ασθενής «βομβαρδίζεται» με πληροφορίες.
Πολλές φορές οι πληροφορίες αυτές μπορεί να είναι αντικρουόμενες ή παραπλανητικές. Μάλιστα, συχνά οι διάφορες «υποσχέσεις» συναντούν εύλογα ένα κοινό καχύποπτο, επηρεασμένο από τις απόψεις και τις εμπειρίες γνωστών και φίλων.

Η συμβολή της τεχνολογίας στην ολική αρθροπλαστική γόνατος

Οι παθήσεις του γόνατος είναι εξαιρετικά κοινές. Ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού, συνήθως άνω των 60 ετών, θα χρειαστεί κάποια στιγμή να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση.

Η ολική αρθροπλαστική γόνατος, που προσφέρει οριστική λύση στην βαριά οστεοαρθρίτιδα (αλλά και σε άλλες εκφυλιστικές παθήσεις) διενεργείται παγκοσμίως τα τελευταία πενήντα χρόνια. Από τότε η πρόοδος είναι αλματώδης και συμβαδίζει με την τεχνολογική εξέλιξη, καθώς η Ορθοπεδική Χειρουργική ήταν πάντα συνυφασμένη με την τεχνολογία.

Τα κράματα των μετάλλων και η σχεδίαση των εμφυτευμάτων που χρησιμοποιούνται εξελίσσονται διαρκώς. Παράλληλα, η πρόοδος στις χειρουργικές τεχνικές είναι συνεχής, ενώ τα εργαλεία και τα μέσα πλοήγησης του χειρουργού είναι πλέον εξαιρετικής ακρίβειας.

Αυτό σημαίνει ότι οι «παλιές» αρθροπλαστικές γόνατος ήταν κακές;

Βλέπουμε συχνά ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε αρθροπλαστική γόνατος πριν από 15 ή 20 χρόνια με τα υλικά τοποθετημένα άριστα και τους ίδιους απόλυτα ευχαριστημένους. Στη χώρα μας βεβαίως υπήρχαν και υπάρχουν άριστοι Χειρουργοί που έχουν συμβάλλει τα μέγιστα στην εξέλιξη της Ορθοπεδικής. Έχουν εκπαιδεύσει πολλούς νέους συναδέλφους και έχουν προσφέρει ΙΑΣΗ σε αναρίθμητους ασθενείς.

Ωστόσο, συναντάμε εξίσου συχνά, περιστατικά που έχουν ανάγκη νέας επέμβασης (αναθεώρηση ολικής αρθροπλαστικής γόνατος), λόγω πόνου και δυσκαμψίας. Η συχνότερη αιτία αποτυχίας μιας αρθροπλαστικής, σύμφωνα με την βιβλιογραφία, είναι η άσηπτη χαλάρωση των υλικών. Αυτό συνήθως γίνεται εξαιτίας μη ικανοποιητικής τοποθέτησης και, κατά συνέπεια, πρόωρης φθοράς.

Ανέκαθεν λοιπόν, οι Ορθοπεδικοί Χειρουργοί αναζητούσαν τον τρόπο για να τοποθετήσουν τις κατάλληλες προθέσεις με την μέγιστη δυνατή ακρίβεια. Η εξέλιξη της τεχνολογίας έδωσε σημαντικά «όπλα» προς αυτή την κατεύθυνση. Εξατομικευμένοι οδηγοί (PSI), ηλεκτρονικές συσκευές πλοήγησης σε πραγματικό χρόνο (Navigation) και τελικά τα συστήματα Ρομποτικής Υποβοήθησης, βρίσκονται στην φαρέτρα των όπλων των Ορθοπεδικών Χειρουργών.

Παρακάτω, θα δούμε μερικούς μύθους που ακολουθούν την Ρομποτική αρθροπλαστική και θα προσπαθήσουμε να διαλευκάνουμε λίγο τα πράγματα.

Μύθοι και Αλήθειες

Στην αγορά υπάρχουν αρκετά διαφορετικά «Ρομπότ» με διαφορετική φιλοσοφία και διαφορετικό βαθμό «εμπλοκής» ή παρέμβασης κατά τη διάρκεια μιας αρθροπλαστικής. Επίσης, οι κατασκευαστές συνεχώς βελτιώνουν ή παρουσιάζουν νέα μηχανήματα και software που δίνουν ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες για το «τέλειο» αποτέλεσμα.

Δυστυχώς όμως, στα πλαίσια του κακώς εννοούμενου marketing και της διαφήμισης, πολλές φορές οι ασθενείς λαμβάνουν υποσχέσεις που απέχουν από την πραγματικότητα.

Μύθος: Με τη ρομποτική αρθροπλαστική ο ασθενής έχει μικρότερη τομή.

Αλήθεια: Η χειρουργική τομή και η προσπέλαση στην άρθρωση είναι ίδια με τη χρήση ρομποτικών συστημάτων σε σχέση με την «κλασική» μέθοδο. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις απαιτούνται επιπλέον  τομές για είσοδο των αισθητήρων του ρομπότ.

Μύθος: Η ρομποτική χειρουργική είναι πιο «γρήγορη».

Αλήθεια: Ο χειρουργικός χρόνος για μία έμπειρη ομάδα είναι ίδιος ανεξάρτητα από τη μέθοδο. Παράλληλα, το ρομποτικό σύστημα χρειάζεται ρύθμιση και calibration πριν την επέμβαση.

Μύθος: Τα ρομποτικά χειρουργεία είναι αναίμακτα και «ατραυματικά».

Αλήθεια: Δεν υφίσταται αναίμακτη αρθροπλαστική γόνατος, ανεξαρτήτως μεθόδου ή υποβοήθησης. Σε κάθε περίπτωση, γίνεται τομή στο δέρμα, στο υποδόριο και στον τένοντα του τετρακεφάλου εκτός από την προσπέλαση (subvastus). Σαφώς, δεδομένου ότι μιλάμε για αρθροπλαστική, γίνονται οστεοτομίες, δηλαδή κόβεται και αφαιρείται το τμήμα του υποχόνδριου οστού που πρέπει να αντικατασταθεί. Όλα τα προαναφερθέντα έχουν μικρά ή μεγαλύτερα αιμοφόρα αγγεία που ματώνουν όταν κοπούν και ο Χειρουργός ελέγχει την αιμορραγία.

Μύθος: Μετά τη ρομποτική αρθροπλαστική, ο ασθενής δεν πονάει και βαδίζει άμεσα.

Αλήθεια: Τα νέα αναισθησιολογικά πρωτόκολλα με περιοχικούς νευρικούς αποκλεισμούς επιτρέπουν πραγματικά την άμεση και ανώδυνη κινητοποίηση των ασθενών. Αυτό ωστόσο γίνεται ανεξάρτητα από τη μέθοδο που θα ακολουθήσει ο Χειρουργός.

Βεβαίως, μετά το εξιτήριο από το Νοσοκομείο, στην πλειονότητα των περιπτώσεων απαιτείται συνδυασμός αναλγητικών φαρμάκων για τις πρώτες εβδομάδες. Η εικόνα που προβάλλεται με ασθενείς που βαδίζουν άμεσα μετεγχειρητικά σε διαδρόμους Νοσοκομείου, στην πράξη οφείλεται σε ενδοφλέβια φαρμακευτική αγωγή και τοπική αναισθησία. Ακριβώς το ίδιο άμεσα μετεγχειρητικό αποτέλεσμα μπορεί να επιτευχθεί με οποιαδήποτε τεχνική αρθροπλαστικής.

Η πραγματικότητα για τη Ρομποτικά υποβοηθούμενη αρθροπλαστική είναι ότι προσφέρει στον Χειρουργό Ορθοπεδικό τη δυνατότητα να σχεδιάσει πλήρως την διαδικασία. Έτσι, μπορεί να φέρει σε πέρας με απόλυτη ακρίβεια μία ολική αρθροπλαστική γόνατος. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι σε μερικά χρόνια κάθε αρθροπλαστική θα γίνεται με τη χρήση κάποιου ρομποτικού συστήματος καθοδήγησης, πλοήγησης ή και υποβοήθησης. Το πλεονέκτημα της τοποθέτησης στην ιδανική θέση, η αναπαραγωγιμότητα και η δυνατότητα αλλαγής σχεδιασμού κατά τη διάρκεια της επέμβασης είναι ακριβώς ό,τι χρειάζεται ο σύγχρονος Ορθοπεδικός Χειρουργός που θέλει να προσφέρει το καλύτερο στους ασθενείς του.